Mijntattoo
Status: werk in uitvoering. De serie is klaar in mei en wordt een buitenexpositie in Parkstad.
De voormalige Mijnstreek worstelt met haar identiteit sinds de mijnsluitingen in de jaren zeventig. Negatieve gevoelens ten gevolge van werkloosheid, de sloop van iconen uit de mijntijd en drugs en criminaliteit, zorgden ervoor dat er een tijd lang weinig aandacht was voor het mijnverleden. Maar tijden veranderen, en opvattingen veranderen mee. Sinds het Jaar van de Mijnen in 2015, bleek het onderwerp met hernieuwde interesse bij de lurven te worden gepakt door publicisten, onderzoekers, theatermakers, stadsmarketeers, inwoners en fotografen. Mei 2022 vormde het voorlopige hoogtepunt van deze mijnrevival, met de opening van het prachtige, volwaardige mijnmuseum in Heerlen-Centrum. De streek heeft weer behoefte om haar geschiedenis te onderzoeken, om het onderdeel te laten zijn van de collectieve én individuele identiteit. Zoals de vele mannen en vrouwen die een tattoo laten zetten die te maken heeft met het mijnverleden.
Deze ontwikkeling vind ik bijzonder interessant. Ik zie dat de geschiedenis van de streek wordt aangewend als puzzelstukje in de eigen identiteit. Zie Bart, hieronder, die letterlijk zegt dat de regio ‘ons DNA’ vormt. Deze vorm van geschiedenis gaat daarmee voorbij de traditionele manier waarop het verleden wordt onderzocht; het richt zich op de beleving van de geschiedenis, niet de geschiedenis zelf. Het fenomeen van de mijntatoeage is daarmee een interessante wijze om deze verpersoonlijking van het verleden te onderzoeken; het is intiem en duidelijk en wordt (vaak) gedragen door een jongere generatie die geen directe link meer heeft met dat verleden.
Daarmee voegt het gelijk een nieuwe laag aan die geschiedenis toe: wat weten we van haar? Wat léren we van haar? Hoe helpt het ons om de wereld anno nu te zien? Om mijzelf te zien? Deze tentoonstelling gaat daarmee om de scheppende kracht van de geschiedenis, en hoe deze geschiedenis helpt om een identiteit te vinden in het heden. Het laat zien dat iets tot het verleden kan behoren, maar daarmee niet voorbij is. Of in de woorden van William Faulkner: ‘Het verleden is nooit dood. Het verleden is niet eens het verleden.’
